Կենսոլորտ՝ գործնական աշխատանք ֆիլմերի դիտման միջոցով

  1. Անցնել հղումով կարդալ և պատասխանել հարցերին: Աղբյուրը՝ Իվետա Ջանազյանի բլոգ:

 2.Կյանքի առաջացման վարկածները

Ֆիլմի վերաբերյալ հարցաշարը՝Ֆիլմի վերաբերյալ հարցաշար

3. Կենսոլորտ: Ինչ է մահը:  Դիտել ֆիլմը, բլոգի մեջ արտահայտել ձեր սեփական կարծիքը մահվան երևույթի վերաբերյալ: Ինչ է այն, արդյոք մահը անհրաեշտ երևույթ է և ինչպես եք այն դիտում աշխարհում կատարվող վերջին իրադարձությունների հետ կապված: Արդյոք Կորոնավիրուսի տարածումը աշխարհով մեկ պատահականություն է, թե գործում են որևիցե բնական մեխանիզմներ, Երկրագնդի բնակչության քանակը փոփոխելու ուղղությամբ: Պատրաստ լինել այս հարցը հետագայում քննարկել Քոլեջում կլոր սեղանի կամ բանավեճի ակումբի ժամանակ:

Հարցաշար <<Կյանքի առաջացման վարկածները>> ֆիլմի վերաբերյալ

  1. Բերեք Երկրագնդի առաջացման մոտավոր ժամկետը:
    4.5մլրդ տարի առաջ
  2. Ինչ տեսք ուներ նորաստեղծ Երկրագունդ մոլորակը
    Ժայթքում էին հրաբուխներ, ջուր օվկիանոս և մայրցամաքներ։
  3. Ինչ եղանակային պայմաններ էին տիրում մոլորակի վրա այդ ժամանակ:
  4. Որոնք են պրոկարիոտները, որ օրգանիզմների նախնիներն են դրանք
    Ներկայիս պրոկարիոտները բաղկացած են մանրէների լայն բազմազանությունից, որը բաժանված է երկու խոշոր տիրույթների ՝ էվաբակտերիաներ և արխեաբակտերիաներ: Ըստ ապացույցների, այս խմբերը, ըստ ամենայնի, իրարից շեղվել են էվոլյուցիայի ընթացքում:
  5. Հնարավոր է արդյոք ստանալ պրոկարիոտներ լաբորատոր պայմաններում
    Ոչ լաբորատոր պայմաններում պրոկարիոտ օրգանիզմներ ստանալ հնարավոր չէ։
  6. Որն է պանսպերմիայի տեսությունը, ինչ է այն պնդում:
    Մարդու ծագման մասին հետաքրքրաշարժ տեսություններից մեկն այն է պանսպերմիայի տեսությունը: Դա տեսություն է, որը հիմնված է այն փաստի վրա, որ մարդ արարածը կարող է ունենալ մեկ այլ ծագում, որը տարբերվում է այս մոլորակից: Այսինքն ՝ մենք կարող ենք գալ տիեզերքի մեկ այլ մասից:
  7. Արդյոք այդ տեսությունը ապացուցված է:
    Ոչ, այն դեռ ապացուցված չէ։

ԿԵՆՍՈԼՈՐՏ, ՆՐԱ ԲԱՂԱԴՐԻՉՆԵՐԸ

Ծանոթանալով երկրագնդի տարբեր ոլորտներին՝ կարող ենք նշել, որ դրանցից ամենամեծը և ամենատարածվածը, որր բնակեցված է տարբեր կենդանի օրգանիզմներով, կենսոլորտն է:

Կենսոլորտ հասկացությունր տվել է ավստրիացի գիտնական էդվարդ Զյուսը դեռևս 19-րդ դարում՝ իր «Երկրի դեմքը» գրքում: Քանի որ կենդանի օրգանիզմներն ունեն շատ լայն տարածում, ուստի կենսոլորտն րնդգրկում է ողջ ջրոլորտը, քարոլորտի վերին և մթնոլորտի ստորին շերտերը: Այդ շերտերում կան միջավայրի այնպիսի պայմաններ, որոնք նպաստավոր են կենդանի օրգանիզմների համար:

Կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչներից են բույսերը և կենդանիները: Դրանք իրենց չափերով տարբեր են, ունեն տարբեր կառուցվածք, կենսագործունեության առանձնահատկություններ և հետաքրքիր հարմարանք­ներ, որոնք հնարավոր են դարձնում կյանքը երկրագնդի տարբեր ոլորտնե­րում: Կաղինը և բարդին, ծիրանենին և խնձորենին, խատուտիկը և ցորենը բույսեր են: Իսկ ճանճը և բզեզը, գորտը ե մողեսը, հավը և շունը կենդանի­ներ են: Սակայն, բույսերից և կենդանիներից բացի՝ կան նաև այլ կենդա­նի օրգանիզմներ: Մի մասը շատ փոքր է՝ անզեն աչքով անտեսանելի: Դրանք մանրէներն են՝ հիմնականում բակտերիաները: Մյուս մասր սնկերն են: Մանրէները և սնկերը ևս կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչներ են: Նշված չորս խոշոր խմբերի կենդանի օրգանիզմները կազմում են թագավորություններ:

Մարդը դասվում է կենդանիների թագավորությանը։ Սակայն մարդն առանձնահատուկ է, քանի որ նա ակտիվորեն ներգործում է բնության վրա, փոփոխում վերջինս: Բայց բնության նման փոփոխությունները ոչ միշտ են դրական: Հաճախ ստիպված ենք լինում հաղթահարել մարդու տնտեսական գործունեության բացասական հետեանքները: Պետք է իրա­կանացնել միջոցառումներ, որոնք ամեն գնով կպահպանեն բնությունը:

Կենդանի օրգանիզմները միայնակ չեն կարող երկարատև գոյատևել, նրանք փոխազդում են տարբեր մարմինների ե նյութերի հետ: Այդ նյութե­րից է, օրինակ, թթվածինը, որով կենդանի օրգանիզմների մեծ մասր շնչում է: Կենդանի օրգանիզմների համար շատ մեծ դեր ունեն ջուրը և հանքային նյութերը: Բույսերն աճում են հողում: Նավթը և գազը հանածոներ են, ո­րոնք ունեն շատ մեծ նշանակություն մարդու կյանքում: Բայց դրանք կեն­դանի օրգանիզմների գործունեության արդյունք են: Նյութերի այս ցանկր կարելի է շարունակել: Բոլոր այդ նյութերր համարվում են կենսոլորտի բա­ղադրիչներ:

Կենսոլորտը մի ուրույն ամբողջություն է, բարդ համակարգ, որտեղ կենդանի օրգանիզմները միասին կատարում են կարևոր գործառույթներ: Դրանցից է, օրինակ, Երկրագնդում տարբեր նյութերի հոսքր, որն իրակա­նանում է կենդանի օրգանիզմների միջոցով: Շատ նյութեր, օրինակ՝ ջուրր կամ ածխաթթու գազր, հեռանում են կենդանի օրգանիզմից, հայտնվում շրջակա միջավայրում և հետո նորից վերադառնում կենդանի օրգանիզմ: Տեղի է ունենում նյութերի մի շրջապտույտ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Ի՞նչ է կենսոլորտը, ի՞նչ ոլորտներ է ընդգրկում:
    Կենսոլորտն րնդգրկում է ողջ ջրոլորտը, քարոլորտի վերին և մթնոլորտի ստորին շերտերը: Այդ շերտերում կան միջավայրի այնպիսի պայմաններ, որոնք նպաստավոր են կենդանի օրգանիզմների համար:
  2. Որո՞նք են կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչները:
    Կենսոլորտի հիմնական բաղադրիչներից են բույսերը և կենդանիները: 
  3. Թվարկեք կենդանի օրգանիզմների թագավորությունները: Ո՞ր թա­գավորությունում է դասվում մարդը:
    Բույսեր, կենդանիներշ բակտերիաներ, սնկեր։ Մարդը դասվում է կենդանիների թագավորությանը։
  4. Տարբեր նյութերի հետ կենդանի օրգանիզմների փոխազդեցության ի՞նչ օրինակներ գիտեք:
    Թթվածինը հարկավոր է կենդանի օրգանիզմներին շնչելու ապրելու համար։ Ջուրը անփոխարիներլի դեր ունի կենդանի օրգանիզմների կյանքում։
  5. Կենսոլորտում ի՞նչ գործառույթներ են իրականացնում կենդանի օրգանիզմները:
    Կենսոլորտում ամենակարևոր գործառությներից մեկը նյութերի շրռապտույտն է։

Տնայիններ

Թեմա 1

Կարդալ նյութի 2-3 էջի Դասախոսություն 1-ը: Պատասխանել հետևյալ հարցերին՝

1․ Ի՞նչ է ուսումնասիրում լանդշաֆտագիտությունը:
Այն ուսումնասիրում է աշխարհագրական լանդշաֆտը, այսինքն ուսումնասիրման օբյեկտը՝բնական տարածքային համալիրը, իր բոլոր բաղադրիչներիվ։

2․ Որո՞նք են լանդշաֆտագիտության խնդիրները:
Նրա խնդիրն է երկիր դիտել որպես մի բարդ, բազմաթիվ գործոններով հյուսված համակարգ, այն ճանաչել բազմակողմանիորեն, որպեսզի ոչ մի բաց տեղ չմնա, հնարավոր լինի լանդշաֆտը օպտիմալացնել և այն դաձնել առավելագույնս արդյունավետ

3․ Ի՞նչ է լանդշաֆտը։
Այն մի այնպիսի բնական համալիր է որտեղ երկրաբանական կառուցվածքը, ռելիեֆը, կլիման , ջրերը, կենդանական աշխարհը և մարդու գործունեությունը փողկապակցված մի ինքնատիպ միասնություն են ներկայացնում որով և տարբերվում է հարևան լանդշաֆտներից։

Թեմա 2

  1. Ուսումնասիրել նյութի 8 էջում տեղադրված դասը:
  2. Բլոգում տեղադրել յուրաքանչյուր մեթոդի մասին կարճ բացատրություն
  3. քննարկել խմբերում յուրաքանչյուր մեթոդը
  • Ստացիոնար և կիսաստացիոնար մեթոդ
  • Դաշտային հանույթի մեթոդ
  • Փորձագիտական մեթոդ
  • Լաբորատոր մեթոդ
  • Համեմատական մեթոդ
  • Քարտեզագրաակն մեթոդ
  • Աէրոտիեզերական լուսանկարների վերծանման մեթոդ
  • Նկարագրական մեթոդ
  • Երկրաինֆորմացիոն մեթոդ
  • Գծանկարչական մեթոդ
  • Վերադրման մեթոդ
  • Երկրաֆիզիկական մեթոդ
  • Երկրաքիմիական մեթոդ
  • Հնէալանդշաֆտագիտական մեթոդ
  • Քանական մեթոդ
  • Մաթեմատիկական մեթոդ
  • Մոդելավորման մեթոդ
  • Հաշվեկշռային մեթոդ
  • Վիճակագրական մեթոդ

Թեմա 3

Կարդալ նյութի 12 էջում գտնվող դասախոսությունը:

Այնուհետև սխեմատիկ ձևով, տարբեր գույներով պատկերել բոլոր թաղանթները: Տեղադրել բլոգում:

Թեմա 4

Նյութերի շրջապտույտը լանդշաֆտային և աշխարհագրական թաղանթում: էջ 20

Կարողանալ թվարկել և նկարագրել յուրաքանչյուր նյութի շրջապտույտի հատկությունները: Կարճ ամփոփել դասը և տեղադրել բլոգում:

Թեմա 5

Ջերմոցային էֆֆեկտ: Օզոնի թաղանթ:

Համացանցից գտնել վավերագրական ֆիլմ Ջերմոցային էֆֆեկտի վերաբերյալ՝ դիտել և ներկայացնել քոլեջում դասի ժամանակ:

Վերջին հարյուրամյակի ընացքում երկրագնդին մարդկությունը ավելի շատ վնաս է պատճառել քան ամբողջ պատմության ընթացում։ WMO-ի տվյալներով՝ 2019 թվականին գլոբալ միջին ջերմաստիճանը 1,1 աստիճանով ավելի տաք է եղել, քան նախաարդյունաբերական շրջանում։ Աշխարհի բնակչության 30 տոկոսը տարվա մեջ ավելի քան 20 օր տառապում է ջերմային տաքացման պատճառով։

«Երկրագնդի չերմաստիճանը հաճախ փոփոխվում է, դրա վրա ազդում են մեր մոլորակի ուղեծրի փոփոխություններե. ուղեծիրը կա՛մ «ձգվում է», կա՛մ ավելի կլորացվում (ցիկլը մոտավորապես 93 հազար տարի է): Բացի այդ, յուրաքանչյուր 41 հազար տարին մեկ փոխվում է Երկրի առանցքի թեքության անկյունը դեպի ուղեծրի հարթությունը, իսկ 26 հազար տարին մեկ՝ պտտման կոնը։ Այս գործոնների համակցությունն ուղղակիորեն ազդում է արևային ջերմության քանակի վրա, որը գալիս է բարձր լայնություններում (Արկտիկա և Անտարկտիկա), հետևաբար՝ սառցադաշտերի ձևավորման վրա:

Սակայն այս ամենեց հետո կարելի է ասել, րո կլիմայի այսպիսի փոփոխությունները կարելի է բացատրել նման փոփոխությիւններով։ Բանն այն է, որ Երկրի վրա օդի ջերմաստիճանն այսքան արագ չի աճել առնվազն վերջին 800 հազար տարվա ընթացքում։ Սա պարզել է եվրոպացի մի խումբ գիտնականներ, ովքեր ուսումնասիրել են Անտարկտիդայի սառույցները (մանրամասները՝ այստեղ): Իսկ փորձագետների ճնշող մեծամասնությունը կարծում է, որ կլիմայի փոփոխության տեմպերը կարող են բացատրվել միայն մարդածին գործոնով, այսինքն. մարդկային գործունեությունը։

Միջուկային տեխնոլոգիան իդեալական է կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարելու համար, քանի որ այն միակ առանց ածխածնի, մասշտաբային էներգիայի աղբյուրն է, որը հասանելի է օրական 24 ժամ: Ժամանակակից ռեակտորների հետ կապված խնդիրները, ինչպիսիք են վթարների վտանգը, կարող են լուծվել նորարարության միջոցով:
Միացյալ Նահանգները եզակի դիրք ունի նման ձեռքբերումների համար՝ շնորհիվ իր գիտնականների, ձեռնարկատերերի և համաշխարհային մակարդակի ներդրումային կապիտալի: Ցավոք, Ամերիկան ​​այլևս միջուկային էներգիայի համաշխարհային առաջատարը չէ, ինչպես 50 տարի առաջ էր։ Այս դիրքը վերականգնելու համար ԱՄՆ-ը պետք է նոր ֆինանսավորում տրամադրի, թարմացնի կանոնները և ներդրողներին ցույց տա, որ դա լուրջ է:
Ժամանակակից միջուկային էներգիայի ոլորտում կան մի քանի խոստումնալից գաղափարներ, որոնք պետք է ուսումնասիրվեն, եթե հաղթահարենք այդ խոչընդոտները: TerraPower ընկերությունը, որը ես հիմնադրել եմ 10 տարի առաջ, օգտագործում է մի մոտեցում, որը կոչվում է շրջող ալիքային ռեակտոր, որն անվտանգ է և շատ քիչ թափոններ է արտադրում: Մենք հույս ունեինք պիլոտային նախագիծ կառուցել Չինաստանում, սակայն ԱՄՆ-ում վերջին քաղաքական փոփոխությունները դա անհավանական դարձրեցին: Մենք կարող ենք այն կառուցել Միացյալ Նահանգներում, եթե փոփոխություններ լինեն ֆինանսավորման և կանոնակարգերի մեջ, որոնք ես նշեցի ավելի վաղ:». – Բիլ Գեյթս

Թեմա 6

Բնության և հասարակության փոխհարաբերությունը: Լե Շատելյեի սկզբունքը:

Կարողանալ բացատրել որն է վերոհիշյալ:

Երկրագունդը միակն է տիեզերքում որտեղ կան բնություն, կյանք և իհարկե բանական էակ՝ մարդը։ Տարիների ընթացքում մարդն ու բնությունը եղել են հավասարակշռված, բայց դարերի ընթացքում և հատկապես 20րդ դարից հետո երբ բնակչության թիվը երկրագնդի վրա կտրուկ աճեց, առաջացան մի շարք խնդիրներ որոնք վտանգում են մեր մոլորակի կյանքը։ Բնակչության բուռն աճը և բնության վրա նրա ինտենսիվ ներգործությունը խախտում են բնության հավասարակշիռ վիճակը, այս երևույթը հայտնի է Էլ Շատելյեի անվանմամբ։

Ամողջ երկրագնդով կա ջերմոցայիին էֆֆեկտի խնդիրը և գիտնականները հիմա փորձում են գտնել այլընտրանքային վառելիքի աղբյուր, քանի որ վառելանյութից անջատաված վտանգավոր գազերը վնասում են օզոնային շերտը։ ԵՎ հիմա մարդկանց երկու խումբ է ձևավորվել՝

  1. Պահպանել բնությունն ու նրա կենսաբազմազանությունը։
  2. Վերափոխել բնությունը մարդուն հարմար տարբերակով։

Թեմա 7

Բնօգտագործում: Էջ 27

Ինչ է բնօգտագործումը, որոնք են դրա հիմնահարցերը:

Թեմա 8

Լանդշաֆտների սոցիալ տնտեսական ֆունկցիան

Բլոգում թվարկել որոնք են ֆունկցիաները, բերել օրինակներ:

Գյուղատնտեսական- Օգտագործվում է գյուղատնտեսական նպատակներով։
Անտառտնտեսական- Անտառապատում են տվյալ տարածքը։
Լեռնաարդյունաբերական- Բանվորների համար կառուցվում են բնակատեղիներ և շուտով տվյալ տեղամասում առաջանում է բնակավայր։
Ռեկրեացիոն- Հանգստյան գոտի։
Տրանսպորտային- Տրանսպորտային տարածք։
Ռազմաստրատեգիական- Ռազմական գործողությունների համար նախատեսված տարածք։
Ուսումնական- Ուսումնական հաստատությունների համար նախատեսված տարածք։
Արդյունաբերական- Արդյունաբերական տարածք։
Մարդածին- Oրինակ ճահիճները չորացնելով ստեղծվում են նոր քաղաքներ և այլն։

Թեմա 9

Բնության պահպանությունը

Դիտել վավերագրական ֆիլմը

Թեմա 10

Բնության վերափոխումը: 40 էջ

Բլոգում թվարկել քանի տեսակ է լինում և բերել մեկական օրինակ:

Թեմա 11

Կուլտուրական լանդշաֆտ:

Կարդալ դասագրքի 41 էջի նյութը և կազմել 10 հարց, տեղադրել բլոգում:

Կազմած հարցերը ուղղել դասընկերներին:

Թեմա 12

Լեռնային լանդշաֆտներ և լեռնային /վերընթաց գոտիներ: 42 էջ

Ուսումնասիրել Հայաստանի լեռնային գոտիները: Բերել օրինակներ: Ինչ յուրահատկություններով է օժտված լեռնային լանդշաֆտը: